محسن پرویز رئیس انجمن قلم ایران در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره سخنان رهبر انقلاب درباره فعالیت هوشمندانه فرهنگی که در سخنرانی اخیر ایشان در سالروز میلاد پیامبر اکرم (ص) بیان شد، گفت: در یک نگاه کلان اگر به مقوله کار فرهنگی نگاه کنیم، می‌بینیم حجم زیادی از فعالیت‌ها می‌توانند در حوزه فرهنگ انجام شوند که بخش‌هایی از آن‌ها خیلی هم هزینه‌بر نیستند. بخش‌هایی وابسته به هزینه‌ها هستند و نیاز به تأمین بودجه دارند و بخش‌هایی هم هستند که اگر در شرایط سخت قرار بگیریم و بخواهیم هزینه‌فایده بسنجیم و فکر کنیم که در ازای هزینه، چه بازدهی‌ای خواهند داشت، به این نتیجه می‌رسیم که بعضی فعالیت‌ها را ترجیح بدهیم و اولویت‌شان بدهیم. بالاخره می‌دانیم بعضی فعالیت‌ها با هزینه کمتر، فایده بیشتر خواهند داشت.

به‌جای این‌که اهلیت، سابقه فعالیت، توانایی و مصلحت امور مورد ملاحظه قرار بگیرند، یکی از معیارهای اصلی مدیرانمان این شده که ببیند اگر مجموعه‌ای را به کار بگیرند، چه‌مقدار حمایت تبلیغاتی جلب می‌کنند یا چه‌قدر فضای رسانه‌ای به دست می‌گیرند. یعنی آن‌موارد اصلی که باید مورد توجه قرار بگیرند، متأسفانه در نظر گرفته نمی‌شوند وی افزود: به نظرم یک مشکل مهم ما در عرصه مدیریت فرهنگی این است که مدیرانی که در این عرصه مشغول فعالیت می‌شوند، گاهی از افرادی هستند که تجربه کافی ندارند و نهایت مدیریتی که انجام می‌دهند ادامه فعالیت‌های گذشته است. در شرایط سخت، ادامه بعضی فعالیت‌های پرهزینه و ترک فعالیت‌های مؤثری که ممکن است هزینه کمتری داشته باشند، بسیار لطمه می‌زند و غفلت از این موضوع باعث می‌شود منابع مالی و نیروی انسانی خودمان هدر بروند. توجه داشته باشیم که هرجا به مفهوم هزینه اشاره می‌کنیم، هم منابع مالی را مدنظر داریم هم نیروی انسانی را. به نظرم هوشمندی در نوع انتخاب فعالیتی که باید اولویت داده و انجام شود، در چنین‌موقعیتی جلوه‌گر می‌شود.

رئیس انجمن قلم در ادامه گفت: یکی از مشکلات دیگری که داریم متأسفانه این است که نگاه کلانِ واگذاری کار به مجموعه‌های توانمند خارج از سیستم اداری وجود ندارد. این، به آن‌معنا نیست که کار وگذار نمی‌شود؛ می‌شود اما معیارهای واگذاری؛ یا وجود ندارند یا معیارهای غلطی هستند. مثلاً به عنوان نمونه در ابتدای دولت آقای روحانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد می‌خواهیم فعالیت‌های مرتبط با نمایشگاه کتاب را به بخش‌های غیر دولتی واگذار کنیم. خوب است که پرونده‌ای برای این‌موضوع باز کنیم و بررسی کنیم آیا این کار انجام شد یا نشد یا چگونه انجام شد؟ تصور من این است که مجموعه‌های غیر دولتی در نگاه مدیران دولتی ما، یک معنای خاص دارند که تا حدی متفاوت از برداشت و درک عموم مخاطبان است. نکته دوم در این‌بحث این است که یکی از معیارهای برجسته برای حمایت و واگذاری امور، تریبون‌هایی هستند که اختیار مراکز مختلف قرار دارند. به این‌معنا که به‌جای این‌که اهلیت، سابقه فعالیت، توانایی و مصلحت امور مورد ملاحظه قرار بگیرند، یکی از معیارهای اصلی مدیرانمان این شده که ببیند اگر مجموعه‌ای را به کار بگیرند، چه‌مقدار حمایت تبلیغاتی جلب می‌کنند یا چه‌قدر فضای رسانه‌ای به دست می‌گیرند. یعنی آن‌موارد اصلی که باید مورد توجه قرار بگیرند، متأسفانه در نظر گرفته نمی‌شوند. در نتیجه این‌وضع است که به نظرم آن نگاه کلان واگذاری امور به بخش‌های غیر دولتی و حمایت از آن‌ها، متأسفانه در نظر گرفته نمی‌شود.

پرویز گفت: در پایان برای این‌که مصداقی بحث کنیم، باید بگویم این وظیفه رسانه‌هاست که آمار و ارقام منتشرشده از کمک‌های وزارت ارشاد را به نهادهای مختلف بررسی کنند؛ اشخاص حقیقی و حقوقی را. داخل پرانتز توضیح بدهم که بخشی از کمک‌هایی که در این‌زمینه و گاهی به اسم افراد ثبت می‌شوند، مربوط به فرد خاصی نیستند بلکه مربوط به مؤسسه‌ای هستند که آن‌فرد آن‌ها را نمایندگی می‌کند. در نتیجه بررسی این‌مساله اختلاف فاز فراوانی می‌بینید. مثلاً به‌عنوان نمونه می‌توانم بخشی را که خودم در جریانش هستم، بگویم. ما از طرف انجمن قلم ایران که یک تشکل قانونی و ثبت‌شده با سابقه فعالیت و خدمات فرهنگی بیش از ۲۰ سال است، به کرّات طرح و برنامه‌هایی به وزارت ارشاد ارسال، و برای فعالیت‌های مختلف اعلام آمادگی کردیم. من گاهی حجم کمک‌ها و پشتیبانی‌هایی را که از این فعالیت‌ها شد، با فعالیت‌هایی که نهادهای دیگر انجام دادند و میزان حمایتی که از آن‌ها شد، مقایسه می‌کنم و شگفت‌زده می‌شوم.

وی افزود: واقعاً متوجه نمی‌شوم معیار این‌ماجرا و این‌اختلاف فاز چیست؟ خلاصه حرفم این است که به نظرم اولویت‌دادن به واگذاری، حمایت و نظارت امور فرهنگی از سوی متولیان به بخش‌های غیر دولتی که البته اهلیت کار را داشته باشند، جز اولویت‌های مهم کار هوشمندانه فرهنگی است و بخش زیادی از بار را از دوش مراکز دولتی کم می‌کند. اما درباره بخش غیر دولتی و تشکل‌ها و مؤسسات و نهادهای داخلی که علاقه‌مند به خدمت به مردم هستند، _ چون گاهی برخی مراکز با حمایت بیگانگان تأسیس می‌شوند و هدفشان ترویج نوع نگاه بیگانه و نفوذ دشمن در سیستم فرهنگی ما محسوب می‌شود و آن‌ها مورد نظرم نیستند_ باید برنامه‌های خود را متناسب با شرایط کشور و با انعطاف تنظیم کنند و به کارهای مؤثر و کم‌هزینه اولویت بدهند که ثمربخش باشند.