به گزارش رویداد جدید به نقل از روابط عمومی بانک کارآفرین، دکتر فرشادمحمدپور معاون مدیرعامل در امور مالی و مجامع در گفت و گویی با خبرنگار واحد ارتباطات به تشریح دلایل دریافت این عنوان ارزشمند و تحلیل مالی دوره های مختلف فعالیت بانک کارآفرین پرداخت. ماحصل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

به طور کلی دستاوردهای ۲۳ سال گذشته بانک کارآفرین را چگونه ارزیابی می کنید؟ 

نگاهی به تاریخ ۲۳ ساله بانک کارآفرین نشان می دهد این بانک در یک مسیر و چارچوب مشخص و با استراتژی روشن فعالیت کرده است ( البته از زمان  شروع با عنوان ” شرکت اعتباری غیر بانکی کارآفرینان ” بالغ بر ۲۳ سال می گذرد). انجام فعالیت بانکداری هدف و دوری از فعالیت های غیر بانکی چارچوبی بوده که از زمان تاسیس تاکنون رعایت شده است. عدم ورود به  حوزه های غیر بانکی بویژه در شرایط تورمی اگر چه باعث شده بانک از ظرفیت های سودآوری موجود در فعالیت های مزبور دور بماند، ولیکن همین موضوع همواره حافظ انسجام بانک در شرایط ناپایدار اقتصادی بوده است.

آیا به نظر می رسد در سالهای اخیر  شاخص های مالی بانک تغییرات محسوسی داشته است؟

به نظر من بانک کارآفرین را از نظر  تاریخی می توان به ۳ دوره تقسیم کرد. دوره نخست از زمان تاسیس تا اوایل دهه ۹۰ که بانک تاسیس شد و شکل گیری اولیه ساختارها اتفاق افتاد و شاهد یک دوره با ثبات از لحاظ شاخص مالی، مدیریتی و … بودیم. دوره دوم از اوایل دهه ۹۰ تا سال ۹۸ که در این دوره حدودا ۸ ساله شاهد تغییرات مکرر مدیریتی در بانک بودیم؛ در این دوره ۸ ساله بانک شاهد ۶ مدیرعامل (یا سرپرست) بود که اثر این دوره بی ثباتی مدیریتی را می توان به صورت مشخص در صورتهای مالی بانک شاهد بود. شروع دوره سوم که از سال ۹۸ بود، بانک با رشد معنادار شاخص های مالی، عملیاتی و … مواجه شد که می توان این دوره را شروع عصر جدید در بانک کارآفرین نامید.

در مورد شاخص های مالی در این دوره ها بیشتر توضیح فرمایید؟

در خصوص شاخص های مالی بانک؛ در دوره نخست که از سال ۸۰ شروع و تا سال ۹۰ ادامه داشت، شاهد رشد با ثبات شاخص های مالی بانک بودیم. تحلیل سود خالص بانک در این دوره ۱۰ ساله نشان می دهد که هر سال شاهد رشد حدودا ۵۰ درصدی سود خالص بودیم. میانگین سود خالص کسب شده در این ۱۰ سال حدودا ۶۰ میلیارد تومان در سال بود. رشد فوق به همان تناسب در دارایی ها و بدهی های بانک نیز اتفاق افتاده است.

در دوره دوم تاریخی بانک شاهد توقف رشد شاخص های مالی و بعضا نزول شاخص ها بودیم. میانگین سود خالص بانک در دوره ۹ ساله ۹۰ تا ۹۸ حدود ۲۳۰ میلیارد تومان بوده و در سال‌های پایانی  این دوره ( از سال ۹۴ تا ۹۸) عموما شاهد کاهش سالانه سودآوری بودیم به گونه ای که سود بانک در سال ۹۶ به زیر ۱۰۰ میلیاردتومان (۶۳ میلیارد تومان) کاهش پیدا کرد.

تحلیل درآمدها و هزینه های مشاع نشان می دهد هزینه ها بیش از درآمدهای مشاع بانک بوده است. به‌عنوان نمونه در سال ۹۶ رشد درآمدهای مشاع بانک نسبت به دوره قبل حدود ۱۰۹ درصد بوده در حالیکه رشد هزینه های مشاع ۱۱۸ درصد بوده است.

در خصوص درآمدهای غیر مشاع (کارمزدی) نیز در این دوره به‌طور میانگین هر سال نسبت به سال قبل شاهد رشد حدودا ۱۵ درصدی بودیم.

به نظر می رسد دوره سوم، سکوی پرش شاخص های مالی  بانک است. در این خصوص توضیح فرمایید.

بله، در دوره سوم که از سال ۹۹ شروع شد شاهد رشد معنا دار شاخص های مالی و عملیاتی بانکی بودیم. به گونه ای که بخش مهمی از عقب افتادگی ۱۰ سال گذشته بانک از رقبا و از دست رفتن سهم از بازار در این سالها (۱۴۰۰-۱۳۹۹)  جبران شد. سود خالص بانک در سال ۹۹ تقریبا ۴ برابر سال قبل از آن و همچنین میانگین ۱۰ سال گذشته شد و برای اولین بار در تاریخ بانک کارآفرین سود بانک به هزار میلیارد تومان رسید که این امر در سال ۱۴۰۰ نیز ادامه پیدا کرد.

خالص تسهیلات اعطایی بانک (به عنوان مهمترین دارایی سود ساز بانک) که در ۱۰ سال گذشته (از سال ۸۹ تا ۹۸ ) و با وجود میانگین تورم بالغ بر ۲۰ درصد ( بر اساس آمار بانک مرکز ی) و رشد نقدینگی بالغ بر هزار درصد (در ۱۰ سال گذشته) ، خالص تسهیلات بانک بطور میانگین هر سال نسبت به سال قبل شاهد رشد حدودا ۱۵ درصدی بود که بسیار کمتر از رشد نقدینگی کشور بود.

در سال ۹۹ شاهد رشد ۱۲۰ درصدی تسهیلات اعطایی نسبت به سال قبل و همچنین ۲۴۰ درصدی نسبت به میانگین ۱۰ سال گذشته بودیم. که این امر یکی از عوامل سودآور بانک در سال ۱۳۹۹ بود. این موضوع در سال ۱۴۰۰ نیز ادامه دار بود به گونه ای که در این سال شاهد رشد حدود ۴۰ درصدی تسهیلات نسبت به سال ۹۹ بودیم. 

آیا این رشد شاخص ها با حفظ کیفیت ساختار مالی اتفاق افتاد؟

این یک واقعیت است که؛ همواره هر رشدی جذاب است. وقتی این رشد بالاتر از میانگین صنعت  باشد جذابیت آن چندین برابر می شود یکی از دغدغه هایی که بعد از هر رشد فزاینده ای وجود دارد حفظ استانداردهای مختلف بعد از دوره رشد است. معمولا اگر رشد بدون پشتوانه های عملیاتی باشد در دوره های بعد دارای تبعات بسیار منفی خواهد بود. در واقع هر رشدی زمانی ارزشمند خواهد بود که ادامه دار باشد. در ادبیات مالی اصطلاح کیفیت سود ( Earning Quality )  بسیار مورد توجه است. کیفیت سود را با معیارهایی مانند پایداری یا ثبات داشتن سود ( Earning persistence) ، قابلیت پیش بینی سود (Predictability) هموار بودن سود ( Earning Smoothnes) ، مقایسه پذیر بودن با شاخص ( Benchmarking) و نقدی بودن. در واقع زمانی می توانیم ادعا کنیم که یک سود به‌ویژه در شرایط رشد بالا با کیفیت است که ویژگی های فوق را دارا باشد.

به جرات می توان گفت از لحاظ شاخص های مختلف بانک کارآفرین در ۲ سال گذشته، دارای یکی از با کیفیت ترین سودها در صنعت بانکداری کشور است. نسبت ذخائر گرفته شده در بانک برای دوری از نشان دادن سود غیر واقعی نشان می دهد که بانک کارآفرین در راستای حفظ ثبات و استحکام صورت‌های مالی در یک رویکرد توام با احتیاط و واقع نگری، بالاترین نسبت ذخائر را در خصوص تسهیلات اتخاذکرده است. این امر برای حفظ ثبات و پایدار بودن سود بسیار ضروری و حائز اهمیت است.

افزایش سرمایه نیز در این دوره اتفاق افتاد، این امر چقدر در رسیدن به شاخص های مالی کسب شده موثر بود؟  

یکی از اقدامات مهم برای حفظ پایداری سودآوری در هر بنگاه اقتصادی و به‌ویژه در صنعت بانک حفظ تعادل مناسب بین تقسیم سود و انتقال سود به سرمایه است. این تعادل اگر به خوبی ایجاد شود و همزمان که سهامدار و سپرده گذار را از سود سال منتفع می کند، باعث می شود این سود آوری مستمر و ادامه دار باشد. افزایش سرمایه اتفاق افتاده در ۲ سال گذشته دقیقا در راستای این استراتژی بوده و این استراتژی همچنان ادامه دار خواهد بود. سرمایه بانک در ۲ سال گذشته بالغ بر ۴.۵ برابر شد که بخش عمده افزایش سرمایه از نوع سرمایه با کیفیت (آورده نقدی سهامداران و از محل سود انباشته) بود که منجر شد شاخص های مهم بانک مانند نسبت کفایت سرمایه در شرایط بسیار خوبی باشد. این شاخص در پایان سال ۱۴۰۰ بالغ  بر ۱۰.۵ درصد است که یکی از بالاترین نسبت های کفایت سرمایه در صنعت بانکداری به شمار می رود. این امر کمک  می کند عملیات بانک در سالهای آتی همچنان در یک چارچوب امن ادامه دار باشد. 

در خصوص شرکت های تابعه نیز این استراتژی را شاهد بودیم. در خصوص عملکرد مالی شرکت های تابعه بانک نیز توضیح فرمایید.

توجه به شاخص های عملیاتی و همچنین توسعه شرکتهای تابعه (البته در چارچوب مقررات بانک مرکزی) نیز از استراتژی‌های مشخص در سالهای اخیر بوده است. در واقع سعی شده سود شرکتها صرف توسعه شرکت‌ها شده و در این راستا شاهد افزایش سرمایه با کیفیت در همه شرکت‌های تابعه  از ۵۰ درصد تا ۱۰۰۰ درصد بودیم. استراتژی نظارت موثر بر شرکت‌ها به همراه توسعه فعالیت های آن در سال‌های اخیر و در سال پیش رو مهمترین هدف بانک بوده است. در واقع در سالهای آتی از شرکت‌ها انتظار داریم بخشی از بار سودآوری بانک را بر دوش بکشند.

شاخص ترین اتفاقی که پس از  رشد شاخص های مالی بانک اتفاق افتاد را تببین فرمایید.

کسب گزارش  حسابرسی مقبول بعد از ۱۷ سال، همانگونه که استحضار دارید گزارش حسابرسی بعنوان یکی از شاخص‌های مهم و کلیدی اندازه گیری کیفیت صورت‌های مالی به شمار می رود. وجود یک گزارش حسابرسی با بندهای متعدد نشان دهنده کیفیت پایین صورتهای مالی است و در این گونه گزارشات عموما حسابرسان مستقل نیز در تقسیم سود توجه سهامداران را به بندهای گزارش حسابرسی جلب می کنند. ما در بانک کارآفرین در ۳ سال گذشته با یک استراتژی مشخص و تعریف شده ابتدا توانستیم گزارشات حسابرسی کلیه شرکتهای تابعه بانک را بصورت مقبول از حسابرس محترم دریافت کنیم.

و در وهله بعدی در بانک کارآفرین طی یک فرایند ۳ ساله و اعمال اصطلاحات مختلف در سنوات گذشته که منجر به کاهش سالیانه بندهای حسابرسی شد، امسال موفق به دریافت گزارش مقبول شدیم. این یک اتفاق مهم در بانک کارآفرین و حتی صنعت به شمار می رود: استحضار دارید در بانک کارآفرین در ۱۷ سال گذشته (از سال ۸۳) موفق به دریافت گزارش مقبول نشده بودیم. و در صنعت بانکداری نیز در ۱۰- ۱۲ سال گذشته فکر نمی کنم به جز یکی از بانکها (حدود ۸-۹ سال پیش) هیچ بانکی گزارش مقبول از حسابرس مستقل دریافت کرده است.

این اتفاق مهم در کنار افزایش سرمایه و همچنین اتخاذ ذخائر مناسب نشان می دهد رشد سودآوری همراه با کیفیت آن، برای بانک اهمیت دارد. حفظ کیفیت سود و حرکت بانک در یک مسیر ایمن در این فضای اقتصادی ناپایدار همواره از اهداف اصلی بانک به شمار می رود.

در پایان اگر نکته یا مطلب خاصی دارید بیان فرمایید. 

در پایان لازم می دانم تاکید کنم که این اتفاقات بدون همراهی مدیرعامل محترم و اعضاء هیات مدیره و هیات عامل، همچنین تلاش فراوان همکارانم در شرکت های زیر مجموعه بانک و به ویژه همکارانم در حوزه مالی و امور مجامع بانک دست یافتنی نبود. امیدوارم در ادامه این مسیر، با همراهی و همکاری یکایک همکاران در تمامی رده های صف و ستاد موجب درخشش نام بانک کارافرین در صنعت بانکی کشور شویم.