این مطلب را یاسر حاجی‌حیدری، مدیر برنامه‌ریزی و کنترل تولید فولاد مبارکه، در برنامه رادیو فولاد مطرح کرد و در پاسخ به سؤالات مجری این برنامه چنین گفت:

فولاد مبارکه در مواجهه با محدودیت انرژی و به‌خصوص در فصل گرم سال و به‌دلیل عدم تأمین پایدار برق در صنعت فولاد، چه رویکردی اتخاذ کرده است؟

فولاد مبارکه از سال‌های دور تاکنون همواره با محدودیت‌های برق مواجه بوده؛ اما این محدودیت‌ها چندان زیاد نبود و با برنامه‌ریزی از پیش تعیین‌شده و هم‌زمان کردن تعمیرات با آن محدودیت‌ها، می‌توانستیم راحت و بدون اینکه مشکل خاصی در تولید ایجاد شود، این دوران را بگذرانیم. از چند سال گذشته، شدت محدودیت‌ها بسیار افزایش پیدا کرده است؛ به‌گونه‌ای که بعضاً در فولادسازی تنها یکی‌دو کوره تولید داشته‌ایم. از سال ۱۳۹۹ محدودیت برق در تابستان و محدودیت گاز در زمستان رویکرد ما را در برنامه‌ریزی‌های شرکت در زمینه یکی از پیشرانه‌های استراتژی، یعنی بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های تولید شرکت تغییر داد؛ به‌گونه‌ای که سناریوهای مختلفی که امکان وقوع آن وجود دارد، چه در محدودیت‌های برق و چه گاز، در نظر می‌گیریم و متناسب با آن، پیش‌بینی‌ها را انجام می‌دهیم.

یکی از فعالیت‌های کلیدی که در این حوزه بسیار حائز اهمیت به شمار می‌آید، تعمیرات سالانه خطوط است. ازآنجاکه محدودیت برق، بیشترین تأثیر را بر ناحیه فولادسازی می‎‌گذارد، توقفات سالانه کوره‌ها و ماشین‌های ریخته‌گری برای تابستان و در زمان‌هایی که با بیشترین محدودیت انرژی مواجهیم برنامه‌ریزی می‌گردد و خطوط احیامستقیم که بیشترین مصرف گاز را دارند در زمستان انجام می‌پذیرد.

مورد دوم ذخیره‌سازی مواد اولیه و تختال است. با هدف استفاده حداکثری از ظرفیت تولید خطوط نورد گرم و نورد سرد، در ماه‌هایی که خطوط آهن‌سازی و فولادسازی با حداکثر توان در حال تولید هستند، ذخیره‌سازی تختال و آهن اسفنجی انجام می‌پذیرد.

مورد سوم تولید فراتر از ظرفیت اسمی خطوط در فصول بهار و پاییز است که با محدودیت مواجه نیستیم. به‌عنوان نمونه، ظرفیت اسمی تولید تختال در فولاد مبارکه ۷٫۲ میلیون تن است که علی‌رغم تناژ زیادی که در تولید تختال در طول سال از دست می‌دهیم، باز هم در دو سال گذشته از این میزان عبور کرده‌ایم. سال ۱۴۰۱ به‌میزان ۷٫۲ و سال ۱۴۰۲ به‌میزان ۷٫۳ میلیون تن تختال تولید کردیم.

با اینکه زمان زیادی برای تولید ازدست‌رفته، چگونه از تناژ قبلی هم عبور کرده‌اید؟

سؤال بسیار منطقی و خوبی است. علت این است که پروژه‌های بهبود زیادی در نواحی انجام شده است. این امر امکانی را فراهم آورده که علاوه بر ثبت رکوردهای پی‌درپی، جهش تولیدی در سایر ماه‌های دیگر فراتر از ظرفیت اسمی داشته باشیم. پس، این روند روبه‌رشد باوجود محدودیت‌هایی که هرساله شدیدتر شده، به دلیل انجام پروژه‌های مذکور و افزایش بهره‌وری بوده است. علاوه بر این، در خطوط زیردست ما مثل نورد گرم و نورد سرد نیز با تمهیدات اندیشیده‌شده، تولیدی را به دلیل محدودیت‌ها از دست نداده‌ایم.

فولاد مبارکه از ناحیه قطع برق در سال گذشته چقدر متضرر شده است؟

اقداماتی که به آن اشاره شد باعث شده آثار محدودیت بر تولید کاهش یابد، ولی شدت محدودیت‌های به‌گونه‌ای است که هرساله ناگزیر به از دست دادن تولید می‌شویم. افت تولید ناشی از محدودیت برق در سال گذشته، آهن اسفنجی ۱۰۴ هزار تن، تختال ۶۲۰ هزار تن و کلاف گرم سبا ۴۴ هزار تن است که عدم‌النفع ناشی از آن‌ها بالغ‌بر ۵ هزار میلیارد است. گفتنی است به‌دلیل پیوسته بودن خط نورد گرم مجتمع فولاد سبا، امکان ذخیره‌سازی تختال وجود ندارد و در مواجهه با محدودیت برق با افت تولید مواجه می‌گردد. با توجه به نیاز بازار به کلاف گرم و ارزش‌افزوده بیشتر آن نسبت به تختال، محدودیت حداقلی در فولاد سبا اعمال می‌شود و بیشتر محدودیت‌ها به فولادسازی تحمیل می‌گردد. در فولاد مبارکه با ذخیره‌سازی تختال موردنیاز خط نورد گرم در تولید کلاف گرم افت تولیدی نداشتیم. با پیش‌بینی تعمیرات سالانه و حجم ذخیره‌سازی تختال و مواد اولیه، امیدواریم تأثیر محدودیت‌ها را نسبت به سال گذشته کاهش دهیم.

یکی از ملزومات ضریب خوش‌قولی در بین تولیدکنندگان بزرگ جهان پیش‌بینی فرایند تولید به درخواست مشتری است. با وارد مدار شدن نیروگاه سیکل ترکیبی پیش‌بینی شما از بهبود تحویل مطلوب در فولاد مبارکه چیست؟

با توجه به اینکه رسالت فولاد مبارکه تأمین حداکثری تقاضای بازار است، شاخص ضریب خوش‌قولی نیز اهمیت دارد. با تمهیدات اندیشیده‌شده و ذخیره‌سازی‌های تختال در کلاف گرم فولاد مبارکه و محصولات سرد، تأثیرات انرژی چندان بروز نمی‌کند، ولی همان‌گونه که اشاره شد، در مجتمع فولاد سبا به‌دلیل پیوسته بودن خط و همچنین تختالی که ما برای فروش در بازار عرضه می‌کنیم، محدودیت‌های برق و گاز به‌طور مستقیم تأثیر دارد. شیوه تولید فولاد مبارکه برحسب سفارش مشتری است و با اقدامات انجام‌شده تبعات ناشی از این محدودیت‌ها بر شاخص خوش‌قولی تولید در کلاف گرم و ورق سرد را به حداقل ممکن کاهش می‌دهیم؛ ولی بر ضریب خوش‌قولی تولید تختال تأثیرگذار است که با ذخیره‌سازی مواد اولیه و تولید زودتر از موعد سفارش‌ها با هماهنگی فروش و بازاریابی، تأثیرات منفی آن را کاهش می‌دهیم؛ ولی وارد شدن نیروگاه در مدار تولید، نقش بسزایی در شاخص ضریب خوش‌قولی تولید محصولات و به‌خصوص تختال فروش خواهد داشت و علاوه بر بهبود آن، هزینه‌های ناشی از ذخیره‌سازی تختال را به‌شدت کاهش خواهد داد.

پیش راه‌اندازی واحد گازی شماره ۱ نیروگاه چگونه پیش می‌رود؟

ما چند سناریو تنظیم کرده‌ایم: سناریو خوش‌بینانه، محتمل و بدبینانه که با اتفاقات خوبی که در یکی‌دو هفته اخیر افتاده، پیش‌بینی این است که تا چند روز آینده واحد ۱ نیروگاه در مدار تولید قرار گیرد و واحد ۲ را هم بر اساس برنامه تنظیم‌شده از اوایل تابستان در مدار داشته باشیم. این مهم باعث خواهد شد سناریوی بدبینانه به وقوع نپیوندد و ما بر سناریوی محتمل و حتی خوش‌بینانه تمرکز کنیم. این امر به نوبه خود باعث می‌شود در حوزه انرژی شرایط بهتری نسبت به سال قبل داشته باشیم.

سخن پایانی؟

ما در فرودین‌ماه رکوردهای بسیار درخشانی داشتیم که در اردیبهشت‌ماه هم تکرار شده است. میزان تولید و رکوردهای ثبت‌شده نیز برای همه نواحی بسیار غرورآمیز است. جا دارد به‌نوبه خود از تمام همکاران شرکت که تک‌تک آن‌ها در ثبت رکوردها نقش داشتند، تشکر کنم. اهمیت این کار این است که ما علاوه بر رکورد کمّی، رشد قابل‌قبولی هم در پارامترهای کیفی محصولات داشته‌ایم. همچنین در فروردین‌ماه رشد ۳۸ درصدی شاخص ضریب خوش‌قولی تولید محصولات رقم خورد و هم‌زمانی رشد تولید با ارتقای سطح کیفی محصولات و افزایش ضریب خوش‌قولی، اهمیت کسب این رکوردها را دوچندان ساخته است.