به گزارش رویداد جدید به نقل از رویداد شرق، در جهانی که دغدغه‌های زیست‌محیطی روز به روز پررنگ‌تر می‌شوند، صنایع مختلف در مسیر تحول قرار گرفته‌اند. یکی از مفاهیم کلیدی که نقش مهمی در پایداری اقتصادی و زیست‌محیطی ایفا می‌کند، زنجیره تأمین سبز (Green Supply Chain) است؛ رویکردی که تولید، توزیع و مصرف را با حفظ تعادل میان کارایی اقتصادی و مسئولیت زیست‌محیطی به‌هم پیوند می‌زند.

زنجیره تأمین سبز چیست؟

زنجیره تأمین سبز، به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها در تولید، تأمین مواد، حمل‌ونقل، بسته‌بندی، مصرف و بازیافت اطلاق می‌شود که با در نظر گرفتن کمترین آسیب به محیط زیست انجام می‌گیرد. این رویکرد نه‌تنها بر کاهش مصرف انرژی و مواد اولیه تأکید دارد، بلکه به بهینه‌سازی فرآیندها، استفاده از فناوری‌های پاک، و مدیریت پسماند نیز توجه ویژه دارد.

چرا صنایع باید به سمت زنجیره تأمین سبز بروند؟

1. کاهش اثرات زیست‌محیطی: کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، پسماندهای صنعتی و مصرف منابع طبیعی
2. افزایش بهره‌وری: کاهش هزینه‌های انرژی و مواد اولیه از طریق استفاده مجدد، بازیافت و بهینه‌سازی
3. بهبود برند و مسئولیت اجتماعی: مصرف‌کنندگان به برندهایی که دوستدار محیط زیست هستند، اعتماد بیشتری دارند
4. رعایت قوانین زیست‌محیطی: تطابق با استانداردهای بین‌المللی برای صادرات و همکاری با بازارهای جهانی

مولفه‌های کلیدی زنجیره تأمین سبز

• تأمین مواد اولیه پایدار: استفاده از منابع تجدیدپذیر یا بازیافتی
• طراحی محصول سبز: طراحی برای کاهش مصرف مواد، سهولت بازیافت و کاهش ضایعات
• بسته‌بندی دوستدار محیط زیست: جایگزینی پلاستیک با بسته‌بندی‌های قابل تجزیه یا بازیافتی
• لجستیک سبز: حمل‌ونقل با خودروهای کم‌مصرف یا برقی، کاهش مسافت طی‌شده
• مدیریت پسماند و بازیافت: ایجاد چرخه برگشتی مواد از مصرف‌کننده به کارخانه برای استفاده مجدد
• پایش و ارزیابی زیست‌محیطی تأمین‌کنندگان: همکاری با تأمین‌کنندگانی که خود نیز اصول پایداری را رعایت می‌کنند

مثال‌هایی از زنجیره تأمین سبز در عمل

• کارخانه‌هایی که از انرژی خورشیدی برای خط تولید خود استفاده می‌کنند
• برندهایی که لباس‌هایی از پارچه‌های بازیافتی یا ارگانیک تولید می‌کنند
• شرکت‌هایی که سیستم‌های لجستیکی خود را با وسایل نقلیه برقی تجهیز کرده‌اند
• صنایع غذایی که از بسته‌بندی‌های قابل تجزیه زیستی بهره می‌برند

چالش‌های پیاده‌سازی زنجیره تأمین سبز در ایران

با وجود مزایا، پیاده‌سازی این رویکرد در کشورهایی مانند ایران با چالش‌هایی همراه است، از جمله:

• هزینه‌های بالای اولیه برای تکنولوژی‌های سبز
• کمبود زیرساخت‌های بازیافت و انرژی تجدیدپذیر
• ضعف در قوانین و استانداردهای ملی زیست‌محیطی
• آگاهی پایین برخی کسب‌وکارها نسبت به اهمیت پایداری

راهکارها و آینده‌نگری

• ارائه تسهیلات و مشوق‌های دولتی برای صنایع پایدار
• ایجاد شفافیت در زنجیره تأمین و ارزیابی زیست‌محیطی تأمین‌کنندگان
• سرمایه‌گذاری در فناوری‌های سبز و بومی‌سازی آن‌ها
• فرهنگ‌سازی و آموزش مدیران و کارکنان صنعتی

نتیجه‌گیری

زنجیره تأمین سبز، یک انتخاب نیست؛ بلکه نیازی اجتناب‌ناپذیر برای آینده صنایع، اقتصاد و محیط زیست است. سازمان‌هایی که از هم‌اکنون به فکر اصلاح زنجیره تأمین خود هستند، نه‌تنها از مزایای اقتصادی و زیست‌محیطی بهره‌مند خواهند شد، بلکه در نگاه مصرف‌کنندگان و شرکای جهانی نیز به عنوان برندهایی پیشرو و مسئولیت‌پذیر شناخته خواهند شد.