در بین تمام گزینههای موجود، دو گروه بیش از همه مورد توجه قرار گرفتهاند: رنگ اپوکسی و رنگ پلییورتان. این دو پوشش از نظر ظاهر شاید تشابههایی داشته باشند، اما در ساختار، عملکرد، مقاومت، انعطاف و طول عمر تفاوتهای مهمی دارند. شناخت همین تفاوتهاست که میتواند تعیین کند کدام رنگ برای محیط موردنظر مناسبتر است.
رنگ اپوکسی چیست؟
رنگ اپوکسی یکی از مقاومترین پوششهای صنعتی است که از ترکیب رزین اپوکسی و هاردنر ساخته میشود. این ترکیب پس از مخلوط شدن یک واکنش شیمیایی ایجاد میکند و یک لایه سخت، چسبنده و یکپارچه روی سطح میسازد. بهوجود آمدن این لایه محکم باعث شده اپوکسی برای محیطهایی که فشار مکانیکی بالا دارند یا در معرض مواد شیمیایی هستند، انتخاب اول باشد.
اپوکسیها معمولاً در محیطهای صنعتی، سولهها، کف کارگاهها، پارکینگها و حتی سردخانهها استفاده میشوند. برندهایی مثل رنگ کملیون نسخههای تخصصی اپوکسی را تولید میکنند که از نظر چسبندگی و مقاومت شیمیایی استاندارد بالایی دارند.
رنگ پلییورتان چیست؟
پلییورتان نوعی پوشش دو جزئی دیگر است که از ترکیب پلیال و ایزوسیانات ساخته میشود. پلییورتانها انعطافپذیری بیشتری نسبت به اپوکسی دارند و به همین دلیل در محیطهایی که تغییر شکل و ضربه بیشتر است، عملکرد بهتری نشان میدهند. مراقبت از کفپوشهای خارجی، سطوحی که در معرض نور مستقیم خورشید هستند و جاهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر UV دارند، از مهمترین موارد استفاده پلییورتان است.
اگر اپوکسی بهعنوان یک لایه سخت و مقاوم شناخته میشود، پلییورتان بیشتر بهعنوان یک لایه منعطف و بادوام مطرح است. به همین دلیل در کاربریهایی که تابش خورشید شدید است یا سطح در معرض انبساط و انقباض قرار دارد، پلییورتان رنگ بهتری بهشمار میآید.
فرق اصلی بین رنگ اپوکسی و پلییورتان
هر دو پوشش در گروه رنگهای صنعتی قرار میگیرند و در بسیاری از پروژهها کنار هم استفاده میشوند. اما تفاوتهای مهمی بین آنها وجود دارد که انتخاب درست را تعیین میکند.
اولین تفاوت، میزان سختی و مقاومت مکانیکی است. اپوکسی سختتر است و در برابر سایش، فشار و خراشیدگی مقاومت بیشتری دارد. درحالیکه پلییورتان انعطافپذیر است و ضربه را بهتر جذب میکند. این تفاوت ساده باعث میشود اپوکسی بیشتر برای کفهایی مناسب باشد که بار زیاد روی آنها تردد میکند، اما پلییورتان در محیطهای متحرک یا در معرض ضربه انتخاب مناسبتری است.
تفاوت مهم بعدی مقاومت در برابر نور خورشید است. اپوکسی تحت تابش طولانیمدت UV دچار زردی و کاهش براقیت میشود، به همین دلیل برای فضاهای بیرونی یا محیطهایی که نور زیاد دارند انتخاب ایدهآلی نیست. پلییورتان در مقابل نور آفتاب بسیار مقاوم است و ثبات رنگی بالایی دارد. به همین دلیل برای محوطهها، کفپوشهای خارجی، سازههای روباز و فضاهایی با نور شدید خورشید کاملاً مناسب است.
از نظر مقاومت شیمیایی اپوکسیها عموماً برتری دارند. به همین دلیل در کارخانهها، صنایع غذایی، محیطهای دارویی یا آزمایشگاهی از اپوکسی بیشتر استفاده میشود. پلییورتان نیز مقاومت شیمیایی خوبی دارد اما معمولاً به اندازه اپوکسی نیست.
همچنین پلییورتانها انعطاف و کشسانی بالاتری دارند، اما اپوکسیها در برابر لرزش و تنش سطحی کمتر تحمل دارند. همین انعطاف سبب میشود پلییورتان روی سطوحی که همیشه در حال تغییر دما هستند عمر بیشتری داشته باشد.
کدامیک سختتر است؟ اپوکسی یا پلییورتان؟
اگر سختی سطح معیار باشد، پاسخ روشن است: اپوکسی بسیار سختتر از پلییورتان است. این ویژگی باعث میشود کفهایی که رفتوآمد سنگین دارند، مثل پارکینگها، انبارهای صنعتی، سولهها، کارخانههای تولیدی و فضاهای مکانیکی با فشار زیاد، با اپوکسی بهترین نتیجه را بدهند.
در مقابل، پلییورتان ها به دلیل انعطاف بالاتر، در برابر ضربه بهترند و ترکهای ریز ناشی از تنش دمایی در آنها دیرتر دیده میشود. پس اگر محیطی دارید که ضربههای مداوم یا تغییر دمای پیوسته دارد، پلییورتان گزینه مناسبتری است.
مقاومت شیمیایی؛ کدامیک برتری دارد؟
رنگهای اپوکسی معمولاً بالاترین مقاومت را در برابر مواد شیمیایی، شویندهها، اسیدهای ضعیف و قوی، روغنها و انواع حلالها دارند. دلیل آن هم ساختار محکم و شبکهای رزین اپوکسی است. به همین خاطر در صنایع تولیدی و محیطهای آزمایشگاهی اولین گزینه اپوکسی است.
پلییورتان هم مقاومت شیمیایی خوبی دارد اما در درجه دوم قرار میگیرد. از این رو برای محیطهایی که ریختوپاش مواد شیمیایی زیاد اتفاق میافتد، اپوکسی همچنان انتخاب تخصصیتری است.
انعطاف، چسبندگی و دوام
یکی از ویژگیهای مهم پلییورتان، انعطافپذیری بالاست. این خاصیت باعث میشود کفهایی که زیر بارهای ضربهای یا تغییر دما هستند دوام بهتری با پلییورتان داشته باشند. پلییورتانها همچنین چسبندگی قابلقبولی به سطوح مختلف دارند و برای محوطهسازی انتخابی مطمئن هستند.
در مقابل، اپوکسیها بیشتر روی سختی و مقاومت مکانیکی تمرکز دارند. اینکه کدامیک دوام بیشتری دارد، کاملاً به شرایط محیط بستگی دارد. اگر محیط در معرض ضربه شدید باشد، پلییورتان دوام بیشتری نشان میدهد. اگر در معرض فشار وسایل سنگین باشد، اپوکسی.
رنگ اپوکسی بهتر است یا پلییورتان؟
هیچکدام بر دیگری «بهتر» نیست، مگر اینکه شرایط محیط مشخص باشد. انتخاب درست یعنی تناسب رنگ با فضا. اگر محیط صنعتی و پر فشار است، اپوکسی برنده است. اگر فضا بیرونی یا روباز باشد، پلییورتان انتخاب مناسبتر است. بنابراین، بهترین روش انتخاب این است که ابتدا شرایط محیط، نوع کاربری، تابش خورشید، میزان تردد و احتمال تماس با مواد شیمیایی بررسی شود.
در بسیاری از پروژهها، مهندسان از ترکیب هر دو رنگ استفاده میکنند: لایههای میانی و اصلی از اپوکسی و لایه پایانی از پلییورتان. این ترکیب، سختی و دوام اپوکسی را با پایداری نوری پلییورتان یکجا فراهم میکند.
کاربردهای رنگ اپوکسی
رنگ اپوکسی سالهاست که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از مهمترین کاربردهای آن عبارتاند از:
- کفپوش پارکینگهای طبقاتی و خانگی
- سولهها و انبارهای صنعتی
- کف کارخانههای مواد غذایی، دارویی و بهداشتی
- سالنهای ورزشی سرپوشیده
- محیطهای آزمایشگاهی
- کفپوش بیمارستانها و مراکز درمانی
- مخازن و سازههای در تماس با رطوبت
اپوکسیها در هر جایی که نیاز به سطحی سخت، غیرلغزنده، مقاوم و قابل شستوشو باشد، انتخاب نخست هستند. اگر قصد خرید رنگ اپوکسی داشته باشید، باید به میزان تردد، نوع نیروی واردشده و نوع مواد شیمیایی موجود در محیط توجه کنید تا بهترین مدل انتخاب شود.
کاربردهای رنگ پلییورتان
پلییورتان به خاطر انعطاف و پایداری رنگ بسیار بالا، در فضاهایی کاربرد دارد که اپوکسی کارایی کامل ندارد. از جمله:
- کفپوش محوطهها، تراسها و فضاهای روباز
- پارکینگهای روباز یا نیمهروباز
- کفپوش سطوحی که دچار تغییرات دمایی میشوند
- سازههای فلزی خارجی و اسکلتهای روباز
- رمپها، پلهها و مکانهایی که ضربهپذیری اهمیت بیشتری دارد
- فضاهای در معرض نور شدید خورشید
به دلیل مقاومت در برابر UV، پلییورتان برای ساخت کفپوشهایی که زیبایی و براقیت آنها مهم است نیز بسیار مناسب است.
کدامیک اقتصادیتر است؟
هزینهها برای پروژههای بزرگ اهمیت زیادی دارند. اپوکسیها معمولاً قیمت پایینتری نسبت به پلییورتان دارند. بنابراین برای سولهها و کارخانهها معمولاً انتخاب مقرونبهصرفهتری هستند.
پلییورتانها گرانترند، اما در محیطهای بیرونی با طول عمر بیشتر، در بلندمدت هزینه تعمیر و نگهداری را کاهش میدهند. پس از نظر اقتصادی، انتخاب بهتر بستگی دارد به داخلی یا خارجی بودن فضا.
جمعبندی
هرکدام از رنگهای اپوکسی و پلییورتان، مزایا و محدودیتهایی دارند و انتخاب صحیح به شرایط دقیق پروژه بستگی دارد. برندهایی مثل رنگ کملیون نیز هر دو نوع محصول را با فرمولاسیون تخصصی عرضه میکنند تا هم صنایع و هم سازندگان ساختمان بتوانند گزینه مناسب خود را انتخاب کنند.
اگر قصد خرید رنگ اپوکسی دارید یا میخواهید تصمیم بگیرید کدام پوشش برای پروژهتان بهتر است، بهترین کار این است که ابتدا شرایط محیط را دقیق بررسی کنید. اینکه محیط داخلی است یا خارجی، میزان تردد چقدر است، آیا مواد شیمیایی استفاده میشود، آیا نور آفتاب مستقیم وجود دارد یا خیر. پاسخ این چند سؤال ساده میتواند بین یک انتخاب معمولی و یک انتخاب حرفهای تفاوت بزرگی ایجاد کند.
https://rooydadejadid.ir/?p=132664
