به گزارش رویداد جدید به نقل از سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این وضعیت، نه‌فقط خدمات روزمره مردم بلکه ایمنی، سلامت و تاب‌آوری اقتصاد دیجیتال کشور را با تهدیدی جدی مواجه می‌کند.

رئیس کمیسیون اینترنت اشیای نصر تهران با اشاره به خسارات ناشی از قطعی‌های اخیر، خواستار تدوین چارچوبی روشن برای تأمین اینترنت پایدار و اولویت‌دار به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات حیاتی شد.

سید مجتبی میرجعفری، رئیس کمیسیون اینترنت اشیای نصر تهران، با اشاره به پیامدهای این اختلال‌ها گفت: «قطعی دسترسی به اینترنت بین‌الملل، تبعات جدی برای بخش فناوری اطلاعات کشور داشته است. بسیاری از شرکت‌های حوزه اینترنت اشیاء به خدمات پیوسته و بلادرنگ نیاز دارند. اختلال در اتصال، نه‌تنها باعث توقف این سرویس‌ها می‌شود، بلکه در برخی موارد، ممکن است امنیت و سلامت کاربران را نیز به خطر بیندازد. فرض کنید سامانه کنترل هوشمند ترافیک شهری یا سیستم پایش هوشمند مصرف گاز یا برق یا سرویس پایش ایمنی و امنیت در خانه‌ها به‌طور ناگهانی از کار بیفتد؛ این فقط یک اختلال فنی نیست، بلکه می‌تواند مستقیماً بر کیفیت زندگی و ایمنی شهروندان اثر بگذارد».

اختلال در سطوح مختلف زنجیره خدمات

میرجعفری با اشاره به تأثیر زنجیره‌ای قطعی اینترنت بر کل اکوسیستم فناوری، افزود: «در زمان قطع سراسری اینترنت یا اختلال در شبکه‌های مخابراتی، صرفاً کاربر نهایی نیست که متضرر می‌شود. حتی سرویس‌های پشتیبانی، هشدار و مانیتورینگ خود شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات نیز دچار اختلال می‌شود. بسیاری از این سامانه‌ها برای پایش تجهیزات، کنترل خطا، ارسال هشدار و اجرای اقدامات اصلاحی، نیاز به اتصال پایدار دارند. در برخی مناطق، با قطع برق و اتمام باتری سایت‌های BTS، نه‌تنها ارتباط کاربران از بین رفت، بلکه امکان نظارت لحظه‌ای شرکت‌ها بر وضعیت تجهیزات نیز کاملاً از دست رفت. این وضعیت نشان می‌دهد که قطع ارتباط، می‌تواند کل زنجیره خدمت، از سطح مصرف‌کننده تا سطح مدیریت و زیرساخت، را تحت تأثیر قرار دهد».

خسارت‌هایی فراتر از بعد مالی

او در ادامه با اشاره به آثار قطعی ۱۲ روزه اینترنت بین‌الملل گفت: «برای بسیاری از شرکت‌های فعال در حوزه اینترنت اشیاء، درآمد به ارائه مداوم خدمات دیجیتال وابسته است. با قطع اینترنت، نه‌تنها خدمات و فروش متوقف می‌شود، بلکه هزینه‌های ثابت مثل حقوق، تأمین، پشتیبانی و نگهداری همچنان ادامه دارد. برخی شرکت‌ها عملاً فعالیت‌شان را متوقف کردند. این فقط یک زیان مالی نیست؛ از دست رفتن اعتماد مشتریان، آسیبی است که جبران آن بسیار دشوارتر است».

لزوم طراحی سناریوی بحران برای خدمات حیاتی

میرجعفری با تأکید بر نیاز به برنامه‌ریزی دقیق برای مواجهه با بحران‌های مشابه، توضیح داد: «باید چارچوبی شفاف و دارای اولویت‌بندی برای حفظ خدمات دیجیتال حیاتی طراحی شود. درست مثل حوزه سلامت یا امداد، که حتی در شرایط بحران از حداقل دسترسی برخوردارند، در حوزه های عمومی فناوری اطلاعات هم باید خدماتی مانند بانکداری، تاکسی‌های اینترنتی، فروشگاه‌های آنلاین و سرویس‌های اینترنت اشیاء در سطح پایه حفظ شوند. این موضوع نیازمند مشارکت دولت، نهادهای تخصصی و بخش خصوصی در تدوین سناریوها و راهکارهای متناسب با شرایط بحرانی در راستای حفظ تداوم خدمات است».

او با اشاره به بحث‌برانگیز شدن مفهوم «دسترسی اولویت‌دار» در جامعه گفت: «تجربه نشان داده که عدم شفافیت در سیاست‌گذاری، می‌تواند منجر به بدبینی اجتماعی شود. دسترسی اولویت‌دار باید صرفاً در راستای تداوم خدمات عمومی تعریف شود، نه امتیاز خاص برای افراد یا شرکت‌های خاص. ضروری است دولت این موضوع را به‌درستی تبیین کند و چارچوب روشنی ارائه دهد تا از بروز ذهنیت تبعیض‌آمیز در جامعه جلوگیری شود. هدف، حفظ ثبات خدماتی است که جامعه به آن نیاز دارد، نه ایجاد رانت».

تهدیدی برای استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا

میرجعفری با اشاره به این‌که ادامه این روند می‌تواند منجر به خروج برخی شرکت‌ها از بازار شود، گفت: «در مواردی، شاید زیان مالی قابل جبران باشد، اما تداوم این وضعیت برای شرکت‌های نوپا و استارتاپ‌هایی که هنوز به نقطه سوددهی نرسیده‌اند، بسیار خطرناک است. این شرکت‌ها معمولاً ذخایر مالی محدودی دارند و چند هفته اختلال می‌تواند منجر به تعطیلی کامل و خروج از بازار شود».

سرویس‌های اینترنت اشیاء؛ زیرساخت مدرن نه خدمات جانبی

او در پایان با تأکید بر نقش بنیادین این خدمات خاطرنشان کرد: «باید بپذیریم که سرویس‌های اینترنت اشیاء دیگر خدمات جانبی یا لوکس نیستند. آن‌ها تبدیل به بخشی از زیرساخت حیاتی زندگی مدرن شده‌اند—از کشاورزی و سلامت تا حمل‌ونقل و بانکداری. اگر برای حفاظت از این زیرساخت در زمان بحران، سازوکار شفاف و پایداری طراحی نشود، نه‌تنها شرکت‌ها بلکه کل اقتصاد دیجیتال کشور در معرض خطر خواهد بود».